ถึงเจ้าจักเป็นเศษเสี้ยวธุลีของแผ่นดิน เจ้าจงรู้ว่า ตัวเองมีความหมายต่อแผ่นดินเพียงใด...จงทำตัวเป็นเศษธุลีที่มีค่าของผืนแผ่นดิน เพื่อเจ้าจักได้ชื่อว่าเกิดมาเพื่อเป็นข้าแผ่นดินเป็นข้าแห่งบดินทร์
จากอดีตคือบุตรชายแห่งพระยาบริรักษ์ กลับต้องกลายเป็นตะพุ่นช้างคอยดูแล เลี้ยงช้าง เพราะผู้เป็นพ่อถูกใส่ร้าย ! พระยาบริรักษ์ถูกกล่าวหาว่าฆ่าวิลาศ (ฝรั่ง)ตาย จึงทำให้ต้องกลายเป็นนักโทษรอพิจารณาคดีท้ายสุดท่านพระยาบริรักษ์ จึง ‘จำใจ’ ต้องยอมรับสารภาพทั้งทีไม่ได้ก่อความผิดนี้ขึ้น และก็โทษพิษบาดแผลจากการถูกโบยไม่ไหวจึงสิ้นชีวิตในที่สุด เจ้าเหมบุตรชายจึงกลายเป็นตะพุ่นเลี้ยงช้างตั้งแต่นั้นมา หลังจากที่กลายเป็นตะพุ่นช้างและใช้ชื่อว่า เสดียง ทำให้เหมได้เรียนรู้ศาสตร์แห่งช้างสารในหลากหลายประการและโชคชะตาก็ทำให้เขาได้เจอะเจอกับ ลำดวน แม่สาวน้อยที่รู้จักสนิทสนมกับเขามาแต่ในวัยเด็ก เหมยังจำภาพที่ลำดวนเป็นคนเดียวที่กล้าช่วยเหลือเขาในยามเป็นนักโทษได้แม่นยำ จึงบังเกิดเป็นความรักความสิเน่หา เหมจึงพยายามทำทุกอย่างเพื่อพิชิตใจแม่ลำดวน โดยมี ขุนพิชิต ผู้นิสัยชั่วร้ายเป็นศัตรู เมื่อเหมกับลำดวนเกิดรักกัน เหมจึงไต่เต้าจากตะพุ่นช้างเป็นนายทหารผู้กล้าจนมียศตามมามากขั้น ทำให้เขาพอที่จะแต่งงานกับลำดวนได้อย่างไม่มีข้อครหาได้สำเร็จ และเหมยังเป็นเศษธุลี...เศษธุลีที่มีค่าเป็นข้าแห่งบดินทร์ ตราบจนลมหายใจสุดท้าย !...
เพลงประกอบละครข้าบดินทร์
